Haarvilt
De factoren die de kwaliteit van vilt bepalen zijn de gebruikte vezel en de dichtheid van het vilt. Voor bouwvilt wordt de geschoren wol van langharige runderen gebruikt. De haren groeien weer aan en haarvilt is daardoor een hernieuwbare en biobased grondstof. De haren beschikken net als bij mensen (rastahaar) en schapen over een schubbenstructuur, maar zijn dikker en stugger. Die schubben zijn een soort haakjes waardoor er na het vervilten een grote onderlinge hechting ontstaat. De vezels kunnen door de schubben niet meer langs elkaar verschuiven. Het voordeel hiervan is de blijvende veerkracht en een groot herstellend vermogen van vilt, ook na een tijdelijke overbelasting. Vilt onderscheidt zich door zijn hoge verouderingsbestendigheid, blijvende elasticiteit en drukvastheid.
Synthetisch vilt
Synthetisch vilt lijkt uiterlijk veel op haarvilt. Ook hier is de dikte en stugheid van de vezel voor de kwaliteit van belang. Het grootste verschil met haarvilt is dat synthetische vezels glad zijn. Als je synthetisch vilt belast dan kunnen de vezels ten opzicht van elkaar verschuiven. Hierdoor neemt de veerkracht van het vilt af en wordt het stijf.